gözünden (veya gözlerinden) uyku akmak

Anlamı:

1. çok uykulu olmak

Örnek:

1. Şilteye diz çökmüş, uyku akan gözlerini parmaklarıyla açıyor, uyumayayım diye ninni söylüyordu.

1. Şilteye diz çökmüş, uyku akan gözlerini parmaklarıyla açıyor, uyumayayım diye ninni söylüyordu.

gözünden (veya gözlerinden) yaş (veya yaşlar) boşanmak

Anlamı:

1. çok ağlamak

Örnek:

1. Gözlerinden yaşlar boşandı birden.

1. Gözlerinden yaşlar boşandı birden.

gözünden kıskanmak

Anlamı:

1. üzerine titremek, kollayıp gözetmek

gözüne (veya gözlerine) bakmak

Anlamı:

1. gözünün veya gözlerinin içine bakmak

gözüne batmak

Anlamı:

1. tedirgin etmek, rahatsız etmek

Örnek:

1. Kimsenin gözüne batmadan, tanınıp bilinmeden büyük bir kentin kaldırımlarında yaşamanın doyulmaz bir tadı vardı.

1. Kimsenin gözüne batmadan, tanınıp bilinmeden büyük bir kentin kaldırımlarında yaşamanın doyulmaz bir tadı vardı.

gözüne çarpmak

Anlamı:

1. görünür olmak, dikkati çekmek

Örnek:

1. İlk gözüme çarpan köşe minderi ve üstündeki eski nakışlarla işlenmiş yastıklar.

1. İlk gözüme çarpan köşe minderi ve üstündeki eski nakışlarla işlenmiş yastıklar.

gözüne diken olmak

Anlamı:

1. gözüne batmak

Örnek:

1. Hasene'yi odadan kovdunuz da şimdi gözünüze ben mi diken oldum?

1. Hasene'yi odadan kovdunuz da şimdi gözünüze ben mi diken oldum?

gözüne dizine dursun

Anlamı:

1. nankörlük eden birine `Allah nankörlüğünün cezasını seni kör ve kötürüm ederek versin` anlamında söylenen bir ilenme sözü

Örnek:

1. Yaptığım iyilik gözünüze dizinize dursun.

1. Yaptığım iyilik gözünüze dizinize dursun.

gözüne girmek

Anlamı:

1. sevgi ve ilgisini kazanmak

Örnek:

1. Tevfik Bey'in gözüne girdiğini de etraflıca anlattı.

1. Tevfik Bey'in gözüne girdiğini de etraflıca anlattı.

Ön Takı : (birinin)

gözüne hiçbir şey görünmemek

Anlamı:

1. kendi derdi dolayısıyla hiçbir şeye değer vermemek

gözüne ilişmek

Anlamı:

1. birdenbire, istemeden görmek

Örnek:

1. Gözüne gelini ilişince açıktan açığa olmasa bile öfkesini ondan almak için laf çaktı.

1. Gözüne gelini ilişince açıktan açığa olmasa bile öfkesini ondan almak için laf çaktı.

gözüne karasu inmek

Anlamı:

1. karasu hastalığı yüzünden gözü görmez olmak

2. gelmesini çok istediği kimsenin uzun süre yolunu gözlemek

gözüne kestirmek

Anlamı:

1. başarabileceğini ummak

2. zevkine uygun bulmak, hoşlanmak

Örnek:

1. Gözüne kestirdiği erkeği tavlayıp resmen oraya atarmış.

1. Gözüne kestirdiği erkeği tavlayıp resmen oraya atarmış.

3. uygun bulmak, elverişli görmek

Örnek:

1. Kayaların gözüme kestirdiğim bir yerinden aşağı inmeye başladım.

1. Kayaların gözüme kestirdiğim bir yerinden aşağı inmeye başladım.

gözüne sokmak

Anlamı:

1. bir kimsenin görmediği veya bulamadığı bir şeyi, ona sert bir tavırla göstermek

gözüne uyku girmemek

Anlamı:

1. uyuyamamak, uykusuz kalmak

Örnek:

1. Uykum kaçınca aklım bir şeye takılır ve o takıntıyı savuşturuncaya kadar gözüme uyku girmez.

1. Uykum kaçınca aklım bir şeye takılır ve o takıntıyı savuşturuncaya kadar gözüme uyku girmez.

gözünü (veya gözlerini) açmak

Anlamı:

1. uyanmak

2. kendine gelmek, ayılmak

Örnek:

1. Eczacının yaptığı bir adrenalin iğnesinden sonra gözlerini açtı.

1. Eczacının yaptığı bir adrenalin iğnesinden sonra gözlerini açtı.

3. uyanık, dikkatli bulunmak

Örnek:

1. Gözünü aç da kâğıdı kaptırma.

1. Gözünü aç da kâğıdı kaptırma.

gözünü (veya gözlerini) dikmek

Anlamı:

1. dikkatle bakmak, gözünü ayırmadan bir yere veya bir kimseye bakmak

Örnek:

1. O sert bir tavır alıyor, gözlerini Ali Rıza Bey'in gözlerine dikerek adamcağızı büsbütün şaşırtıyordu.

1. O sert bir tavır alıyor, gözlerini Ali Rıza Bey'in gözlerine dikerek adamcağızı büsbütün şaşırtıyordu.

gözünü (veya gözlerini) duman bürümek

Anlamı:

1. hayale dalmak, dalgınlaşmak

Örnek:

1. Gözlerini de bir duman bürüyor, başını yana çevirerek uzaklara bakıyordu.

1. Gözlerini de bir duman bürüyor, başını yana çevirerek uzaklara bakıyordu.

2. hüzünlenmek

gözünü (veya gözlerini) kan bürümek

Anlamı:

1. adam öldürecek kadar öfkelenmek

gözünü (veya gözlerini) kapamak

Anlamı:

1. ölmek

Örnek:

1. Fakat o, gözünü kapayınca başsız kalan konak birdenbire karışmış.

1. Fakat o, gözünü kapayınca başsız kalan konak birdenbire karışmış.

2. görmezden gelmek

Örnek:

1. Dünün kurumları ile birlikte güzellik ölçüleri, değerleri de değişiyor, biz bunlara gözlerimizi kapamak istiyoruz.

1. Dünün kurumları ile birlikte güzellik ölçüleri, değerleri de değişiyor, biz bunlara gözlerimizi kapamak istiyoruz.

gözünü (veya gözlerini) kırpmadan

Anlamı:

1. çekinmeden, korkusuzca

Örnek:

1. Bu yüzden gözlerini kırpmadan cinayet işleyebiliyorlar.

1. Bu yüzden gözlerini kırpmadan cinayet işleyebiliyorlar.

gözünü (veya gözlerini) oymak

Anlamı:

1. çok kötülük etmek

Örnek:

1. Pembe Teyze'nin niyeti bozuk fakat babama göz atarsa gözünü oyacağımı dobra dobra söyledim.

1. Pembe Teyze'nin niyeti bozuk fakat babama göz atarsa gözünü oyacağımı dobra dobra söyledim.

gözünü ... hırsı bürümek

Anlamı:

1. bir şeyi aşırı ölçüde istemek

Örnek:

1. İnsanın gözünü hırs, para hırsı bürümeye görsün!

1. İnsanın gözünü hırs, para hırsı bürümeye görsün!

gözünü açmak

Anlamı:

1. görüşünü değiştiren bilgi vermek, uyarmak

Ön Takı : (birinin)

gözünü açmak

Anlamı:

1. kadın ilk cinsel ilişkiyi o erkekle kurmuş olmak

Ön Takı : (bir kadın bir erkekte)